<-Text2->

گفتم گره نگشوده ام زان طره تا من بوده ام

گفتا منش فرموده ام تا با تو طراری کند

از جمله کسانیکه عشق مجازی را مقدمه رسیدن به عشق حقیقی  دانسته اند شیخ الرئیس ابن

سینا است .ابن سینا برای عشق دو شرط اساسی قائل شده است :

 الف : عفیف بودن

  ب: مبتنی بودن عشق بر شمایل معشوقیعنی مبتنی بر غلبه شهوت و هوا نباشد.او معتقد است

عشق با این دو شرط می تواند به  تلطیف سر منتهی شده و شخص را در مسیر سیر و سلوک

یاری رساند و او را به عشق حقیقی یعنی خداوند برساند (نقل از فلسفه عرفان ص 329 -330

)

خواجه نصیر طوسی در توضیح این بخش از گفتار ابن سینا نخست عشق را به حقیقی و

مجازی و سپس عشق مجازی را به عشق حیوانی و عشق عقلانی تقسیم می کند او می گوید: «

منشأ عشق مجازی- حیوانی، شهوت حیوانی و لذت جویی بهیمی است و شیفتگی عاشق بیشتر

به سیما و شکل ظاهری معشوق است .اما در عشق مجازی –عقلانی ، عاشق شیفته شمایل

معشوق است؛ به لحاظ آن که آنها را صادر از نفس خویش می داند.

خواجه معتقد است مقصود ابن سینا از مقدمه بودن عشق مجازی برای نیل به عشق حقیقی ،

عشق مجازی از نوع عقلانی است.

او در تحلیل این مقدمه می گوید:

این عشق مجازی در دل انسان نرمی و تأثر، وجد و رقت می بخشد و انسان را از علایق و

دلبستگی های این جهان آزاد می کند و او را وادار می کند که از هر کس و هر چیزی که جز

معشوق وی است  روی گرداند و تمام هموم و خواسته ها و امیال و آرزوهایش بر یک نقطه

تمرکز یابد و همین کار باعث می شود که توجه او به معشوق حقیقی نسبت به دیگران آسان

باشد . چه دیگران باید از هزاران خواسته و همّ و هدف  دست بردارند اما او از همه دست

کشیده و فقط در یک مورد باید دل برکند .

عشق در عالم جلوه ای بسیار دارد و کمتر کسی فرق عشق حقیقی را با عشق مجازی می تواند

درک کند همگان عشق های نفسانی و عرفانی را تنها با یک واژه عشق بیان می کنند در

صورتی که آنها دو چیز مجزا هستند و باید معادلی برای عشق مجازی بیابیم هرچند عشق

های مجازی می توانند پلی برای رسیدن به خداوند باشند.اما باید بدانیم که میان این دو راه

بسیاری است. مثلا: مرد عاشق زنی است که مسافتی دور از او زندگی میکند.عشق دائما او را

وادار بفکر معشوق و از خورد و خواب باز میدارد.اندیشه او همواره بهجران و فرقت‌ یار

مشغول و مشتاق دیدار اوست.چون اشتیاق بغایت درجه رسد یا شخصا بخدمتش‌ میرود یا

اینکه باجبار اگر تونائی داشته باشد او را بنزد خویش میآورد.این عشق‌ را عشق مجازی نامند.

در عشق بخدا،بایستی دائما در فکر او و مشتاق دیدارش بود و در آتش هجران‌ سوخت تا

اشتیاق بغایت درجه رسد و خداوند محبوب با نظری محبت‌آمیز بسوی عاشق‌ بنگرد و تشنهء

فراق را با آب وصال شاداب و خرم سازد.

این عشق را عشق حقیقی نامند و ارمغانی است که فقط از کرم و لطف خداوندی‌ بدست میآید.

هرگاه بهستی پروردگار توانا اعتماد کامل دارید او را بجوئید و به‌بینید و بشناسید.خداوند را

بیرون از خود جستجو مکنید او را در کانون دل خود میتوانید بیابید.

عشق ارمغانی است از طرف خدا بانسان و فرمان‌برداری ارمغانی است از پیرو مرشد به

سالک راه طریقت.عاشق خواهان رضای معشوق است و فرمانبردار در رضای‌ معشوق

ساعی و کوشا میباشد.برای سالک دریافتن خدا و حقیقت شایان اهمیت‌ فراوانی است زیرا راه

طریقت چنان دقیق و لطیف است که از موئی هم نازکتر میباشد.